BEBEK
MASAJI
Hazırlayan:
Prof. Dr. Resa Aydın
İÜ
Engelliler Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü
İÜ
İTF FTR AD Öğretim Üyesi
Yüzyıllardır
geleneksel olarak kullanılan bebek masajının özellikle erken doğan ve gelişme
geriliği saptanan bebeklerde kullanılmasının bebekler ve anneler üzerinde
olumlu etkiler yaptığı bilimsel verilerle kanıtlanmıştır.
Etkileri bilimsel
yöntemlerle denenmiş ve kanıtlanmış olan bir masaj tekniğini öğrenmeniz
bebeğinizin gelişimine olumlu etki sağlayacaktır. Bu teknik erken doğan bebekler daha kuvözde
iken de uygulanmıştır. Annelere öğretildiğinde ve masaj anne tarafından
yapıldığında bebekteki olumlu etkilerin arttığı; annelerin psikolojik
durumlarının daha iyi olduğu, depresyon düzeylerinin azaldığı gösterilmiştir.
Bebek
masajı babalar, anneanne, babaanne ve dedeler tarafından da uygulanabilir.
Bebek
masajının yararlı etkileri
· Bebeğin kilo
alışında artış ( %20-47)
· Uyku uyanıklık
süresi-daha uyanık ve aktif, daha kaliteli uyku, daha kolay uykuya dalma, daha
az uykudan uyanma
· Bebek
gelişiminde olumlu etki- motor gelişim, davranış, oryantasyon, daha az ağlama,
avuç sıkma
- Beslenme
cevabı-serum trigliserid düzeyinde yükselme,linoleik asit artışı, büyüme
belirteçlerinde artış
- Yağ
asitlerinin ciltten emilimi ile beslenmeye ve büyümeye olumlu etki
- Cilt
üzerinde lokal etki-cilt ısısında artış, cilt kuruluğunda azalma, ölü
hücreleri uzaklaştırma
- Diğer
olumlu etkiler:
- Enerji
harcamasında azalma
- Hastanede
kalış süresinde azalma
- Kemiklerde
güçlenme
- Enfeksiyonda azalma
Bebek masajı nasıl etki gösterir?
·
Önceleri
bebek masajının uyku düzenini düzelttiği için yararlı olduğu düşünülmüştür.
·
Yapılan
çalışmalar-vagus sinirinin aktivitesini arttırdığı, mide hareketlerini
hızlandırdığı, yiyeceklerin emilimini arttırdığı, kilo artışını bu yolla
sağladığı anlaşıldı
·
Hormonal
etkiler
o
Serum
insulin ve serum IGF-1
düzeylerinde artış
o
Stres
düzeyinde azalma
§
serum
kortizol ve norepinefrin düzeyinde azalma
§
Epinefrin
ve norepinefrinin idrarla atılmasında artış
o
Sempatik
sistemin olgunlaşması-akciğer gelişimini arttırma, bağışıklık sistemini
güçlendirme
Hangi bebeklere bebek masajı
yapılmamalı?
Kalp hastalığı
olan bebeklerde yapılmamalıdır. 30 haftadan erken doğan prematür bebeklerde
etkinliği çalışılmamış olduğu için yeni doğan döneminde yapılması
önerilmemektedir. 6 aylıktan sonra yapılabilir.
Tıbbi olarak stabil durumda olmayan bebeklerde, enfeksiyon hallerinde
yapılması önerilmemektedir.
Bebek masajının olumsuz bir etkisi var
mıdır?
Bebek masajının
herhangi bir olumsuz etkisi yoktur. Kalp atışlarını hızlandırmış- ama
fizyolojik(normal) sınırlarda olduğu gözlenmiştir. Bebek masajı sonrasında: solunum
hızında, kan basıncında herhangi bir değişiklik görülmemiştir. Apne (solunum duraksaması) görülmemiştir.
Bebek Masajı Tekniği:
Bebek masajının
günde 3 kez, 15’er dakika yapmanız önerilir. Sessiz bir odada, ılık bir ortamı
tercih ediniz. Hafif rahatlatıcı bir müzik hem sizi hem de bebeğinizi mutlu
edecektir. Odada hafif bir ışık olmalıdır. Masajı bebeğin beslenmesinden 45
dakika – 1 saat sonra yapmanız kusma veya mamaların yukarı gelmesini önler.
Altının temiz olmasına dikkat ediniz.
Masajı
uygularken yağ kullanmalısınız. Doğal yağlar tercih edilmelidir. Yararlı etkisi
olduğu kabul edilen doğal yağlar:
· Hindistan cevizi
yağı
· Susam yağı
· Hardal yağı
· Ayçiçeği yağı
Bunların dışında
evinizde bulunan diğer doğal yağları deneyebilirsiniz.
Masajı uygulama:
İlk 5 dakikada sıvazlama
, ikinci 5 dakikada eklem hareketleri, son 5 dakika yine sıvazlama
uygulayacaksınız.Ellerinize yağı dökün ve avuçlarınızı 1 dakika boyunca
birbirine sürtün.
Bebeği yüzüstü
yatırın:
· Her bölgeye,her
biri 5 saniye süren 12 sıvazlama uygulayın
· Baş- boyun- sırt
· Boyun –omuz-sırt
· Sırtın üst
bölgesi-bel –tekrar sırtın üst bölgesi
· Kalça-bacak-kalça/her
bir bacağa ayrı ayrı
· Omuz-el-omuz/her
bire kola ayrı ayrı
Bebeği sırtüstü
döndürün:
· Her segmente
(kol veya bacak) 1 dakika süren 6 kez fleksiyon/ekstansiyon
yapacaksınız-bisiklet hareketi gibi
· 5 segmental
hareket yaptıracaksınız
o
Önce
her bir kola ayrı ayrı
o
Sonra
her bir bacağa ayrı ayrı
o
En
son her iki bacağa birlikte
Bebeği tekrar
yüzüstü pozisyona döndürün:
· İlk yaptığınız
sıvazlama hareketlerini tekrarlayın
· Sıvazlama
sırasında orta düzeyde bir basınç uygulamak gereklidir. Bebeği incitmekten korkmayın.
Ellerinize
sağlık...
Kaynaklar:
1. Kulkarni A. Massage and Touch Therapy in
Neonates: The Current Evidence.
Indian Pediatrics.2010
2.
Field T. Preterm infant massage therapy studies: an
American approach Semin Neonatol 2002; 7: 487–494
